Në përditshmërinë tonë, përdorimi i barnave dhe konsumimi i alkoolit shpesh ndodhin paralelisht, por pak njerëz janë të vetëdijshëm për rreziqet serioze që mund të sjellë kjo kombinim. Ndërveprimi midis substancave aktive të barnave dhe alkoolit mund të çojë në efekte të papritura, ndonjëherë të rënda dhe të rrezikshme për jetën. Ky artikull do t’ju shpjegojë në mënyrë të thjeshtë dhe të kuptueshme se si ndodh kjo ndërveprim, cilat barna janë më të rrezikshme dhe si të mbroheni nga pasojat e mundshme.
Pse kombinimi i barnave dhe alkoolit është i rrezikshëm
Kur alkooli futet në organizëm, ai metabolizohet kryesisht në mëlçi, një organ që gjithashtu përpunon shumicën e barnave. Kjo konkurrencë për metabolizim mund të ndryshojë mënyrën se si ilaçet veprojnë në trup – duke i bërë ato më të forta ose më pak efektive. Për më tepër, alkooli mund të shtojë efektet anësore të barnave ose të krijojë reaksione të paparashikuara.
Për shembull, nëse një ilaç qetësues ul aktivitetin e sistemit nervor, kombinimi i tij me alkool mund të çojë në gjumë të thellë, humbje të kontrollit motorik apo edhe arrest kardiak.
Barnat më të rrezikshme kur kombinohen me alkool
Barnat qetësuese dhe për gjumin
Ilaçet si benzodiazepinat (p.sh. diazepam, lorazepam) ose qetësuesit për gjumin kanë një efekt relaksues në sistemin nervor qendror. Kur përzihen me alkool, rritet rreziku për probleme serioze si:
- Vështirësi në frymëmarrje
- Humbje të vetëdijes
- Rrezik i lartë për mbidozë fatale
Analgjezikët (ilaçet kundër dhimbjes)
Barnat kundër dhimbjes, sidomos ato që përmbajnë kodeinë ose opioide, mund të ndërveprojnë fuqishëm me alkoolin. Kombinimi i tyre mund të çojë në:
- Dëmtim të rëndë të mëlçisë (sidomos me paracetamol)
- Lodhje ekstreme dhe marramendje
- Rrezik të shtuar për arrest respirator
Antibiotikët
Edhe pse jo të gjithë antibiotikët kanë ndërveprim me alkoolin, disa prej tyre, si metronidazoli ose tinidazoli, mund të shkaktojnë:
- Të vjella të forta
- Dhimbje koke të forta
- Rrahje të shpejta të zemrës
- Ndjenja ankthi ose paniku
Antidepresivët dhe ilaçet për ankthin
Barnat që përdoren për depresion ose ankth mund të bëhen më të rrezikshme kur shoqërohen me alkool. Ky kombinim mund të:
- Ulë ndjeshëm gjykimin dhe përqendrimin
- Shtojë rrezikun e sjelljeve impulsive
- Përkeqësojë simptomat e depresionit
Ilaçet për diabetin
Disa ilaçe që përdoren për të kontrolluar nivelin e sheqerit në gjak mund të shkaktojnë hipoglicemi (ulje e rrezikshme e sheqerit në gjak) kur kombinohen me alkool, duke çuar në:
- Marramendje
- Djersitje të forta
- Humbje të vetëdijes
Si të shmangni ndërveprimet e rrezikshme
Konsultohuni gjithmonë me mjekun ose farmacistin
Para se të konsumoni alkool, nëse jeni duke përdorur barna, pyesni gjithmonë mjekun ose farmacistin. Ata mund t’ju tregojnë nëse kombinimi është i sigurt dhe sa kohë duhet të prisni pas përdorimit të ilaçeve për të konsumuar alkool.
Lexoni fletë-udhëzimin e barnave
Në paketimin e barnave, zakonisht ka paralajmërime specifike për konsumimin e alkoolit. Këto nuk duhet të injorohen, pasi ndihmojnë të shmangni rreziqet e panevojshme.
Shmangni alkoolin kur jeni në trajtime të gjata
Nëse jeni në një trajtim afatgjatë, si për hipertension, diabet ose depresion, shmangia e plotë e alkoolit është zgjedhja më e sigurt. Edhe sasi të vogla mund të ndikojnë në efektivitetin e terapisë suaj.
Monitoroni reagimet e trupit
Nëse aksidentalisht keni konsumuar alkool gjatë përdorimit të barnave dhe ndjeni simptoma si marramendje, të vjella, rrahje të çrregullta të zemrës ose konfuzion, kërkoni ndihmë mjekësore menjëherë.
Shembuj praktikë nga jeta e përditshme
- Një person që merr ilaçe kundër dhimbjes së shpinës dhe konsumon një gotë verë mund të përjetojë lodhje dhe humbje të përqendrimit, duke rritur rrezikun për aksidente.
- Një pacient me diabet që pi alkool gjatë marrjes së insulinës mund të përjetojë ulje të menjëhershme të sheqerit në gjak, gjë që mund të çojë në gjendje të pavetëdijshme.
- Dikush që përdor ilaçe për ankthin dhe konsumon alkool mund të humbasë kontrollin emocional dhe të rrezikojë shëndetin mendor dhe fizik.
Këshillë praktike
Mënyra më e mirë për të mbrojtur veten është informimi dhe kujdesi. Mbani një listë të barnave që përdorni dhe konsultohuni rregullisht me profesionistët e shëndetit për të kuptuar çdo rrezik të mundshëm. Kujtoni se një vendim i thjeshtë, si shmangia e një gote alkool kur jeni nën trajtim, mund të parandalojë pasoja serioze.
Ky artikull është për qëllime edukative dhe nuk përbën këshillë mjekësore. Për çdo pyetje ose shqetësim specifik, gjithmonë konsultohuni me mjekun ose farmacistin tuaj.