Ndër shumë zakone të përditshme që mund të duken të padëmshme, ndarja e ilaçeve me të tjerët është një nga ato praktika që paraqet rrezik serioz për shëndetin. Shumë njerëz mendojnë se nëse një ilaç i ka ndihmuar atyre, mund të ndihmojë edhe dikë tjetër me simptoma të ngjashme. Por ilaçet nuk janë si një aspirinë e zakonshme; ato janë formula të studiuara për raste specifike dhe mund të jenë të dëmshme kur përdoren pa udhëzimin e mjekut. Në këtë artikull do të shpjegojmë arsyet kryesore pse nuk duhet të ndani barnat tuaja me të tjerët, rreziqet që mund të shfaqen dhe këshilla për përdorim të sigurt të medikamenteve në shtëpi.
Pse ndarja e ilaçeve është e rrezikshme
Diagnoza e gabuar
Simptomat e një sëmundjeje mund të jenë shumë të ngjashme me të tjera. Për shembull, dhimbja e kokës mund të vijë nga stresi, tensioni i lartë, alergjitë ose një infeksion. Duke marrë ilaçet e dikujt tjetër, rrezikoni të maskoni simptomat dhe të vononi trajtimin e saktë.
Doza e pasaktë
Çdo ilaç përshkruhet me një dozë të caktuar që përshtatet me moshën, peshën, historinë mjekësore dhe gjendjen shëndetësore të pacientit. Një dozë që është e sigurt për një person mund të jetë e rrezikshme për një tjetër. Për shembull, antibiotikët në doza të larta mund të dëmtojnë veshkat ose mëlçinë.
Reaksione alergjike
Jo të gjithë e përballojnë një ilaç në të njëjtën mënyrë. Ndarja e barnave mund të shkaktojë reaksione alergjike të rënda, që mund të përfshijnë skuqje të lëkurës, vështirësi në frymëmarrje ose edhe gjendje të rrezikshme për jetën si shoku anafilaktik.
Ndërveprime të rrezikshme me barna të tjera
Një nga rreziqet më të mëdha të ndarjes së barnave është ndërveprimi mes medikamenteve. Disa ilaçe mund të ndikojnë tek njëra-tjetra dhe të shkaktojnë efekte të rënda anësore, si probleme me zemrën, presion të lartë të gjakut apo dëmtime të organeve vitale.
Shembuj praktikë të rreziqeve
Antibiotikët
Shumë njerëz ndajnë antibiotikët duke menduar se mund të kurojnë çdo infeksion. Por përdorimi i gabuar i antibiotikëve çon në rezistencë bakteriale, duke i bërë infeksionet e ardhshme më të vështira për t’u trajtuar dhe duke rritur rrezikun për komplikacione serioze.
Barnat për tensionin e gjakut
Një ilaç për uljen e tensionit mund të jetë i nevojshëm për dikë me hipertension, por shumë i rrezikshëm për dikë që ka tension normal ose të ulët. Pasojat mund të jenë marramendje, humbje ndjenje, madje edhe komplikacione të rënda kardiake.
Ilaçet kundër dhimbjes
Medikamentet kundër dhimbjes, sidomos ato që përmbajnë substanca të fuqishme, mund të shkaktojnë varësi ose dëmtime të organeve nëse përdoren pa mbikëqyrje mjekësore. Në disa raste, ato mund të ndikojnë edhe në sistemin nervor dhe të çojnë në humbje të vetëdijes.
Pse duhet të konsultoheni gjithmonë me mjekun
Diagnozë profesionale
Vetëm një profesionist shëndetësor mund të bëjë diagnozën e saktë dhe të vendosë nëse një ilaç është i nevojshëm. Simptomat që duken të thjeshta mund të fshehin probleme më të thella që kërkojnë trajtim të specializuar.
Personalizimi i trajtimit
Mjeku merr parasysh alergjitë, gjendjet kronike dhe barnat e tjera që mund të përdorni, për të përzgjedhur ilaçin dhe dozën më të përshtatshme për ju.
Parandalimi i komplikacioneve
Këshillat mjekësore ndihmojnë për të shmangur komplikacionet, duke përfshirë efektet anësore të rënda apo ndërveprimet e dëmshme me barna të tjera që mund të mos i keni marrë parasysh.
Si të menaxhoni ilaçet në shtëpi në mënyrë të sigurt
Ruani ilaçet në vende të sigurta
Mbajini ilaçet larg fëmijëve dhe në ambiente të freskëta e të thata. Kontrolloni rregullisht datat e skadencës dhe hidhni barnat e vjetra ose të papërdorura në mënyrë të sigurt.
Mos mbani ilaçe të papërdorura
Nëse ju kanë mbetur ilaçe pas një trajtimi, mos i përdorni për diagnoza të reja dhe mos ia jepni të tjerëve. Dorëzojini në farmaci për asgjësim.
Shënoni udhëzimet
Nëse jeni duke marrë disa ilaçe, mbani një shënim të qartë për emrin, dozën dhe orarin e përdorimit për të shmangur gabimet.
Mos u mbështetni tek këshillat e të njohurve
Edhe nëse dikush ka pasur të njëjtat simptoma, trupi i tyre nuk është i njëjtë me tuajin. Shëndeti nuk duhet të bazohet në përvojat e të tjerëve, por tek këshillat e profesionistëve të shëndetit.
Roli i farmacistit
Edhe pse mjeku është autoriteti kryesor për diagnozë, farmacisti është një burim shumë i vlefshëm për këshilla praktike. Ata mund t’ju ndihmojnë të kuptoni mënyrën e përdorimit, efektet anësore dhe ndërveprimet e mundshme të ilaçeve tuaja. Një konsultim i shkurtër me farmacistin shpesh mund të parandalojë gabime të rrezikshme.
Reflektim praktik
Shëndeti është pasuria më e madhe që kemi, dhe çdo vendim i gabuar mund të ketë pasoja të pariparueshme. Ndarja e ilaçeve mund të duket si një akt ndihme, por në fakt është një lojë me fatin e dikujt. Tregoni kujdes për veten dhe të tjerët duke ndjekur këshillat e profesionistëve dhe duke përdorur barnat vetëm sipas udhëzimeve mjekësore. Kujdesi i sotëm mund të parandalojë probleme të mëdha nesër.
Disclaimer
Ky artikull është për qëllime edukative dhe nuk zëvendëson këshillat profesionale mjekësore. Për çdo shqetësim shëndetësor ose vendim mbi përdorimin e ilaçeve, gjithmonë konsultohuni me mjekun ose farmacistin tuaj.