Diuretikët janë një nga barnat më të përdorura për trajtimin e hipertensionit (tensionit të lartë të gjakut). Ata njihen shpesh edhe si “pilula uji”, pasi ndihmojnë trupin të largojë tepricën e lëngjeve dhe kripës përmes urinës. Kjo ul presionin në enët e gjakut dhe lehtëson punën e zemrës. Kuptimi i mënyrës se si funksionojnë diuretikët është thelbësor për ata që vuajnë nga hipertensioni ose kanë rrezik për komplikime të lidhura me të.
Çfarë janë diuretikët
Diuretikët janë barna që stimulojnë veshkat të prodhojnë më shumë urinë. Duke nxjerrë ujë dhe natrium nga organizmi, ato reduktojnë volumin e gjakut që qarkullon në enët e gjakut. Kjo e bën më të lehtë për zemrën të pompojë dhe ul presionin arterial. Përveç tensionit të lartë, diuretikët përdoren edhe për kushte të tjera, si insuficienca kardiake, edemat (mbajtja e ujit) ose disa probleme të veshkave.
Llojet kryesore të diuretikëve
Ekzistojnë disa lloje kryesore të diuretikëve që përdoren për tensionin e lartë:
- Diuretikët tiazidikë – si hidroklorotiazidi; përdoren më shpesh për hipertension.
- Diuretikët e lakut – si furosemidi; përdoren më shumë për mbajtje të lëngjeve në raste më të rënda.
- Diuretikët që kursejnë kaliumin – si spironolaktoni; përdoren kur ka nevojë për ruajtjen e balancës së elektroliteve.
Si funksionojnë diuretikët në organizëm
Ulja e volumit të gjakut
Kur trupi nxjerr më shumë ujë dhe natrium, sasia e gjakut që qarkullon bie. Më pak volum gjaku do të thotë më pak presion mbi muret e arterieve, çka ul tensionin e gjakut.
Reduktimi i ngarkesës në zemër
Diuretikët ndihmojnë zemrën të punojë më lehtë, pasi ajo nuk ka më nevojë të pompojë një sasi të madhe gjaku. Kjo është veçanërisht e dobishme për pacientët që kanë insuficiencë kardiake.
Përmirësimi i funksionit të enëve të gjakut
Me kalimin e kohës, përdorimi i diuretikëve ndihmon edhe në përmirësimin e elasticitetit të arterieve, gjë që e bën më të lehtë kontrollin e presionit të gjakut.
Kur rekomandohen diuretikët për tensionin e lartë
Mjekët zakonisht përshkruajnë diuretikë në këto raste:
- Hipertension i lehtë ose i moderuar
- Kombinim me barna të tjera për hipertension më të avancuar
- Pacientë që kanë edhe mbajtje të lëngjeve, insuficiencë kardiake ose sëmundje të veshkave
- Pacientë që nuk tolerojnë barna të tjera antihipertensive
Efektet anësore të diuretikëve
Ashtu si çdo ilaç, diuretikët kanë edhe efekte anësore. Disa nga më të zakonshmet janë:
- Rritje e urinimit – sidomos në orët e para pas marrjes së ilaçit
- Rënie e nivelit të kaliumit – sidomos me diuretikët tiazidikë ose të lakut
- Dehidratim – nëse nuk merret mjaftueshëm ujë
- Lodhje ose marramendje – si pasojë e uljes së tensionit
- Ndryshime në nivelet e glukozës ose acidit urik – tek disa pacientë
Këto efekte anësore zakonisht mund të menaxhohen me këshillën e mjekut, duke rregulluar dozën ose duke përdorur kombinime të ndryshme barnash.
Këshilla për përdorimin e sigurt të diuretikëve
Ndiqni gjithmonë udhëzimet e mjekut
Mos e ndryshoni dozën ose orarin e marrjes së ilaçit pa u konsultuar me mjekun tuaj. Marrja e tepruar mund të çojë në dehidratim ose çrregullime të elektroliteve.
Konsumoni lëngje të mjaftueshme
Edhe pse diuretikët rrisin urinimin, është e rëndësishme të pini ujë mjaftueshëm gjatë ditës për të shmangur dehidratimin.
Kontrolloni rregullisht tensionin
Matja e rregullt e tensionit ju ndihmon të kuptoni nëse ilaçi po funksionon siç duhet dhe nëse ka nevojë për ndryshime.
Bëni analiza periodike
Mjeku mund të rekomandojë analiza për të kontrolluar nivelet e kaliumit, natriumit dhe funksionin e veshkave për të siguruar që trupi po reagon mirë ndaj trajtimit.
Kujdes me kombinimet e barnave
Disa ilaçe të tjera, si antiinflamatorët ose suplementet e caktuara, mund të ndërveprojnë me diuretikët. Diskutoni gjithmonë me mjekun për çdo ilaç apo suplement që merrni.
Kur të kërkoni ndihmë mjekësore
Nëse përjetoni simptoma të tilla si rrahje të çrregullta të zemrës, dobësi ekstreme, marramendje të forta ose vështirësi në frymëmarrje, kontaktoni menjëherë mjekun. Këto mund të jenë shenja të çrregullimeve serioze që kërkojnë vlerësim të menjëhershëm.
Përfitimet afatgjata të diuretikëve
Përdorimi i rregullt i diuretikëve, sipas udhëzimeve të mjekut, ul rrezikun e komplikimeve serioze të hipertensionit, si goditjet në tru, sëmundjet e zemrës dhe dëmtimet e veshkave. Ata shpesh kombinohen me barna të tjera antihipertensive për të arritur kontroll më të mirë të tensionit.
Reflektim praktik
Diuretikët janë një aleat i rëndësishëm në menaxhimin e tensionit të lartë, por nuk janë zgjidhje e vetme. Përveç marrjes së ilaçeve, ruajtja e një stili jetese të shëndetshëm, si ushqyerja e ekuilibruar, aktiviteti fizik dhe reduktimi i stresit, luan rol të madh në mbajtjen e tensionit nën kontroll. Kujdesi i përditshëm dhe bashkëpunimi i ngushtë me mjekun tuaj janë çelësi për një shëndet më të mirë kardiovaskular.
Disclaimer
Ky artikull është për qëllime edukative dhe nuk përbën këshillë mjekësore. Për çdo vendim mbi përdorimin e barnave, gjithmonë konsultohuni me mjekun ose farmacistin tuaj për këshilla të personalizuara.